Nina Cielica, uczennica III Liceum Ogólnokształcące im. A. Mickiewicza w Katowicach, zdobyła pierwsze miejsce w Krajowym Finale Konkursu Explory 2021. Jest autorką projektu „Huragan w filiżance” i bada zachowania wirów, które formują się podczas procesu dyfuzji kawy i mleka. Otrzymała stypendium naukowe w wysokości 10 tysięcy złotych, ufundowane przez Mecenasa Explory Grupę LOTOS i przepustkę na jeden z najbardziej prestiżowych konkursów dla młodych talentów na świecie – Regeneron ISEF 2022. Wydarzenie było częścią święta nauki i innowacji Gdynia Explory Week, które po raz drugi można było śledzić w Internecie.

Konkurs Explory jest największym w Polsce wydarzeniem, które pozwala młodym talentom w wieku 13-20 lat tworzyć i rozwijać innowacyjne projekty, poszerzać swoją wiedzę i wymieniać się doświadczeniami z innymi, także za granicą. W tym roku do konkursu zgłoszono 163 projekty, z czego 33 przeszło do finału. Laureatów wybrało jury złożone z 15 autorytetów reprezentujących uznane instytucje naukowe i innowacyjne firmy. Nagrody główne na rozwój badań ufundowała Grupa LOTOS S.A., która jest Mecenasem Programu Explory. 

Główną nagrodę zdobyła Nina Cielica, uczennica III Liceum Ogólnokształcące im. A. Mickiewicza w Katowicach, która bada zachowania wirów formujących się w filiżance podczas procesu dyfuzji kawy i mleka, jak też innych substancji. Kamerą termowizyjną i aparatem rejestruje tworzenie się spirali podobnej do mechanizmów rządzących huraganami, chmurami burzowymi na Jowiszu oraz wirami wodnymi. Nagrodą dla zwycięzcy jest ufundowane przez Mecenasa Explory Grupę LOTOS stypendiumnaukowe w wysokości 10.000 złotych oraz udział w jednym z najbardziej prestiżowych konkursów dla młodych naukowców na świecie - Regeneron International Science and Engineering Fair w USA, gdzie swoją karierę naukową rozpoczynało do tej pory aż 27 noblistów!

Drugie miejsce zajęła Gabriela Szczepanik z XIV Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Warszawie za swój projekt „Charakterystyka preferencji penetrowania pożytku w zależności od jego zróżnicowania gatunkowego przez wybranych przedstawicieli rzędów błonkoskrzydłych, muchówek, chrząszczy i motyli w kontekście działań rewitalizacyjnych przestrzeni zieleni miast i pól uprawnych.” Celem pracy jest badanie oddziaływań różnych pożytków na zainteresowanie nimi wybranych przedstawicieli owadów należących do grupy zapylaczy. Na podstawie swoich badań stwierdziła, że pożytki monokulturowe nie zapewniają długoterminowej bazy żywieniowej, a także ich skład gatunkowy stanowi czynnik wykluczający obecność i możliwość zdobycia pożywienia.Autorka otrzymała stypendium naukowe w wysokości 7.000 złotych na rozwój swojego projektu badawczego oraz udział w Regeneron International Science and Engineering Fair w USA.

Trzecią nagrodę główną przyznano drużynie: Martyna Łuszczek, Emilia Cywińska, Oliwia Raniszewska, Krystyna Samson za projekt Aquacollector- przenośne urządzenie do zbierania i degradacji zanieczyszczeń syntetycznych z akwenów. Uczennice reprezentują następujące szkoły: Uniwersyteckie Liceum Ogólnokształcące w Toruniu, Uniwersyteckie III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza z Maturą Międzynarodową w Katowicach oraz I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Jarosławiu. Celem ich pracy jest stworzenie mechanizmu, służącego do zbierania i utylizacji rozdrobnionych tworzyw sztucznych tzw. mikroplastiku, nagromadzonego w akwenach. Aquacollector wyróżnia prosta obsługa, mobilność oraz niska cena. Autorki otrzymały stypendium w wysokości 5.000 złotych.

Podczas gali przyznano również nagrody specjalne, a także wyłoniono zwycięzcę plebiscytu publiczności, w którym internauci głosowali na najlepszy ich zdaniem projekt. Zwycięzcami plebiscytu zostali HUBERT MISIĄG, ERYK MAŚKIEWICZ, MICHAŁ PĘDZIŃSKI, MICHAŁ KNAP za projekt BeeApp - Pasieka na miarę XXI wieku/ Inteligentny dom dla pszczół. Zdobyli 771 głosów i otrzymali bon w wysokości 2.000 złotych. Internauci oddali łącznie ponad 8147 głosów.

Konkurs Explory został stworzony z myślą o młodych pasjonatach nauki, którzy chcą rozwijać swoje zainteresowania, spotkać inspirujących rówieśników i poznać kulisy pracy badacza. Udział w Konkursie daje możliwość zaprezentowania pomysłów z różnych dziedzin nauki, jak również otrzymania wsparcia ze strony ekspertów oraz zaplanowania najbliższych etapów kariery zawodowej. Trwa rekrutacja do Konkursu Explory 2022. Młode talenty, które chcą zaprezentować swoje projekty naukowe mogą się zgłaszać do 7 stycznia 2022.

Podczas tegorocznej, internetowej odsłony Gdynia Explory Week, oprócz Krajowego Finału Konkursu Explory po raz pierwszy odbyły się wyjazdowe Festiwale Explory. Młodzież szkolna z 10 miast z całej Polski mogła wziąć udział w warsztatach i wykładach znanych popularyzatorów nauki.  W ramach wydarzenia w ZSO nr 7 w Gdańsku odbyła się m.in. dyskusja naukowiec-sportowiec. Gościem dr Adama Sieradzkiego z Politechniki Wrocławskiej był mistrz Polski w pływaniu i olimpijczyk - Kacper Majchrzak. Uczniowie mieli też okazję poznać program „Mistrzowie w drodze” propagujący zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym wśród młodych kierowców.

Uczniowie z Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Kwidzynie wzięli udział w warsztacie "Internet, zagrożenia i możliwości: o sposobach wykrywania i przeciwdziałania przemocy w sieci.", który poprowadziło laboratorium sztucznej inteligencji - Samurai Labs. Piotr Kosek, twórca i prowadzący kanał na Youtube Astrofaza odwiedził XL LO im. S. Żeromskiego w Warszawie i opowiedział o tym, jak powstał wszechświat. Wybrane wydarzenia były również transmitowane online dla platformie hopin.

Gościem specjalnym tegorocznej edycji Gdynia Explory Week był dr Maciej Kawecki, prezes Instytutu Lema i dziekan Wyższej Szkoły Bankowej w Warszawie, który poprowadzi wykład "Prywatność, najnowsze i najstarsze „prawo” ludzkości”. W wydarzeniu łącznie wzięło udział ponad 2000 osób.

Wszystkich tegorocznych laureatów Konkursu Explory można zobaczyć na stronie http://www.explory.pl/2021.

Formularz zgłoszeniowy do następnej edycji konkursu dostępny jest na stronie www.explory.pl.

Mecenasem Programu E(x)plory jest Grupa Lotos. Partnerami strategicznym są Zakłady Farmaceutyczne Polpharma, Pomorski Park Naukowo-Technologiczny Gdynia oraz Miasto Gdynia.